Төр баялаг бүтээдэггүй?

"Төр баялаг бүтээдэггүй" гэдэг засрахаасаа өнгөрсөн супер тархи угаалт байх. Өнгөц сонссон масс үүнийг дараах байдлаар төсөөлөнгүүтээ тангад ном шиг цээжилчихнэ.

Нээрэн, төр чинь төмс тарьдаггүй, мал малладаггүй, хийдэг нь ердөө л баялаг бүтээгчдээс татвар хурааж аваад, буцааж тараах ажил л хийдэг (Монголд бол бүр долоон дор, дээгүүрээ хуваагаад идчихдэг). Тэгэхээр төр чинь ямар ч баялаг бүтээдэггүй, нийгмийн паразит юм байна.

Гэхдээ энэ удаад ахиад жаахаан толгойгоо ажиллуулах гээд үзэцгээе.

Боловсролд агуулгаас илүү хэлбэр чухал!

Их сургуулийн байгалийн ухааны хичээлийн эхний өдөр багш оюутнуудад сэргээн давтлага хийх санаатай асуулт асууж байна.

- Аягатай усанд ганц дусал бэх хийхээр хэсэг хугацааны дараа алга болчихдог шүү дээ. Яагаад тэгдэг билээ?

Хэн ч дуугарсангүй. Аргаа бараад, наагуур сууж байсан нэг оюутныг заан "Юу гэж бодож байна?" гэтэл

- Угаасаа тэгдэг л зүйл гэж боддог ш д.

гэх нь тэр.

ЭДИЙН ЗАСГИЙГ ЭНГИЙНЭЭР

Нэгэн арал дээр 100 хүн амьдардаг байжээ.

Тэднээс 10 нь төмс тарьж, тарьсан төмс нь 100 хүний хүнсний хэрэгцээг бүрэн хангадаг. Тиймээс ямартай ч тэд амьд явахад асуудалгүй.

Тэгвэл үлдсэн 90 хүн юу хийх вэ?

МӨХӨЛ ДҮҮРЭН ХҮНИЙ ТҮҮХ ー Оршил

Эхлэл

Нэгэн улсад хаан ба үйлчлэгч байж гэнэ ээ. Хаан үргэлж амттаны дээдийг иддэг бол үйлчлэгч тийм байсангүй. Идээ будаа элбэг дэлбэг үед үйлчлэгчид үлдэгдэл ч болов ноогдох авч хүнс ховордоод ирэхээр хаан бүгдийг ганцаараа идчихнэ. Тиймээс үйлчлэгч голж шилэх ч эрхгүй, юу олдсоноо идэхээс өөр арга байсангүй.

ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (6-р хэсэг)

Өмнөх - ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (5-р хэсэг)

 

II БҮЛЭГ – ҮРЭВСЭЛ БА ТҮГШҮҮР

11. Газар тариалан эхэлснээр нуруу 20 см намссан гэв үү?

ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (5-р хэсэг)

Өмнөх - ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (4-р хэсэг)

 

II БҮЛЭГ – ҮРЭВСЭЛ БА ТҮГШҮҮР

7. Түгших эмгэг 15 жилд 2 дахин ихэссэн

ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (4-р хэсэг)

Өмнөх - ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (3-р хэсэг)

 

II БҮЛЭГ – ҮРЭВСЭЛ БА ТҮГШҮҮР

5. Нойр ба үрэвслийн хамаарал – Калифорнийн Их Сургуулийн анализ

ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (3-р хэсэг)

Өмнөх - ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (2-р хэсэг)

 

II БҮЛЭГ – ҮРЭВСЭЛ БА ТҮГШҮҮР

1. Урт насалдаг хүмүүсийн нийтлэг шинж – Биеийн “үрэвслийн түвшин” бага

ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (2-р хэсэг)

Өмнөх - ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (1-р хэсэг)

 

I БҮЛЭГ – ИРГЭНШЛИЙН ӨВЧИН

4. Хотын залуучууд ба Химба омгийнхны хоорондох анхаарал төвлөрлийн агуу ялгаа!

ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД (1-р хэсэг)

Өмнөх - ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД ― Оршил

 

I БҮЛЭГ – ИРГЭНШЛИЙН ӨВЧИН

1. Бие сэтгэлийг шимэгчлэгч “иргэншлийн өвчин”

ЭРҮҮЛИЙН ДЭЭД ー Оршил

Өдөр өдрийн бие чилээрхэл, сэтгэл тавгүйтэлд янз бүрийн л түвшин байдаг байх.

Зүгээр л эрт сэрж чадахаа байлаа гэх төдий нэгэн байхад, анхаарал төвлөрөл үргэлжлэхгүйгээс ажил урагшлахаа болилоо гэх хүн ч бий биз.

Цаашлаад уур ч юм уу санаа зовнилоо удирдаж чадахгүйдээ амьдрал өөдлөхгүй нь, үргэлж л бие хаа энд тэндээс өвдөх юм, өдөр өдрийн аж байдалдаа таашаалгүй уймарсан сэтгэлээр амьдарч явна гэхчлэн хүн тус бүр олон янзын л шинж тэмдэг, асуудал бэрхшээл тээж явдаг нь тодорхой.

Хүсэл шуналын капитализм - Шунал үржихийг л хүсдэг (4-р хэсэг)

Өмнөх хэсгийг ЭНДЭЭС унших

Аж үйлдвэрийн хувьсгалаар хүмүүс амьдралын утга учраа алдсан

ー Тэгвэл одоо өнөөгийн бага хүүний бодлого, зогсонги эдийн засгийн асуудлаас бага зэрэг холдож, түүхийг сөхөж харцгаая. Аж үйлдвэрийн хувьсгал бол өнөө цагтай шууд холбогдох орчин үеийн капиталист нийгэм бүрэлдэн гарч ирэх хүчин зүйл болсон эдийн засгийн түүхэн дэх эргэлтийн үе байсан. Аж үйлдвэрийн хувьсгал хүмүүсийн хүсэл мөрөөдөл, бодол сэтгэлгээ, капитализмын хэлбэр төрхийг хэрхэн өөрчилсөн гэж боддог вэ?

Хүсэл шуналын капитализм - Хүү бол сургаж болдоггүй эмнэг (3-р хэсэг)

Өмнөх хэсгийг ЭНДЭЭС унших

Хүү архитай төстэй

ー Дэлхийд өрнөж буй бага хүүний талаар, мөн эдийн засгийн өсөлтийн талаар ярилцлаа. Одоо тэгвэл хүүний мөн чанарын талаар асууя гэж бодож байна. Хүүний сайн тал, муу талын тухай бодлоо хуваалцахгүй юу. Таны бүтээлд хүүний үүслийн талаар бичсэн байсан шүү дээ?

Седлачек ー Хүү гэдэг үнэхээр гайхширмаар зүйл. Дэлхийн иргэншлийн аль ч хуучны бичээсүүдийг тайлж уншихад хүүний талаар хаа сайгүй гарч ирнэ. Библи, Веда (бярман шашны ариун судар), Коран (ислам шашны ариун судар), Аристотель… Яагаад ч юм хүү дандаа л сөргөөр бичигдсэн байдаг. Ихэнх шашин хүүг хориглодог. Философич Аристотель хүртэл хүү авах ёсгүй гэж бичсэн бий.

Хүсэл шуналын Капитализм - Өсөлтийн капитализм бол эндүүрэл (2-р хэсэг)

Өмнөх хэсгийг ЭНДЭЭС унших

Өсөлтийн капитализм бол эндүүрэл

ー Одоо ярилцлагынхаа үндсэн сэдэв болох эдийн засгийн өсөлт ба хүүний талаар асууя. Өнөө үед Япон болон EU тэргүүтэй олон оронд хасах хүүний бодлого хэрэгжиж байна. Энэ талаар Колумбын Их Сургуулийн профессор Жосеф Стиглицтэй ярилцахад сонирхолтой зүйл өгүүлсэн (ярилцлагыг ЭНДЭЭС унших). Өнөөгийн бага хүү бол төв банкууд, сангийн яамдын буруу бодлогын үр дүн бөгөөд эдийн засгийн зөв бодлого хэрэгжүүлбэл мөнгөний хүү 5% гэх мэт хэвийн түвшиндээ буцаж очих боломжтой.

Стиглиц профессорын энэ байр суурийг та юу гэж бодож байна вэ?

Хүсэл шуналын Капитализм - Ягшмал ойлголтуудаа анзаарах нь (1-р хэсэг)

Чехийн эдийн засагч Томаш Седлачекийн NHK телевизэд өгсөн ярилцлагаас.

Хүсэл шуналын Капитализм - Үл үзэгдэгч гар гэж байдаггүй

2001 оны Нобелийн шагналт эдийн засагч Жосеф Стиглицийн NHK телевизэд өгсөн ярилцлагаас.

Дорнын философи (6-р хэсэг)

Өмнөх

• Буддын сургаал

Ингээд гэгээрэлд хүрсэн Гаутама тэр эгшнээс хойш Будда (буюу сэрсэн хүн) хэмээн өргөмжлөгдөх болно.

Домог яриагаар бол Будаа гэгээрлийг олсон тэр үедээ “Ийм зэрэг мөрийг хэн ойлгоно гэх билээ” хэмээн бусдад заан түгээхээс татгалздаг боловч түүний дараа бодлоо дахин эргэж харснаар өөрийн олж мэдсэн бүхнээ насан туршдаа түгээн номлохоор санаа шулуудсан гэдэг. Хэрвээ “Буддизм хэзээ анх эхэлсэн бэ?” гэж асуувал тэр нь чухам тэр мөч байжээ гэж хэлж болох биз ээ.

Дорнын философи (5-р хэсэг)

Өмнөх

• “Туршлага”-аар ойлгох нь

Энэхүү могойн яриа дараах зүйлийг илэрхийлж буй юм.

“Мэдлэг төдийд мэдэх нь хангалтгүй. Бодитоор туршаад «Нээрээ тийм байна» гэснээр сая «жинхэнээсээ мэдсэн»-д тооцогдох болно.”

Дорнын философи (4-р хэсэг)

ӨМНӨХ

02

“БИ” оршин байдаггүй

• Будда

“Би (аатман) хэрхэвч гэмтэхгүй.”

Энэ бол арш хэмээн өргөмжлөгдсөн Упанишадын философич Яжнавалкьягийн үнэн байв. Түүний энэхүү философийн нөлөөн дор эртний энэтхэг нийгэмд асар том хөдөлгөөн өрнөх нь тэр ээ.

Дорнын философи (3-р хэсэг)

Өмнөх

• Би гэдэг бол танин мэдэгч

Одоо тэгвэл буцаад Яжнавалкьягийн яриа руугаа оръё.

Тэрээр “Аатман (би) гэдэг бол танин мэдэгч юм” гэж хэлсэн. Энэ бол чухам саяын бидний хүрч очсон тэр дүгнэлт мөнөөсөө мөн юм. Түүний хэлж буй “танин мэдэгч” гэдгийг яг л тэр утгаар нь “улааныг харж, өвдөлтийг мэдрэх явдал” гэж ойлгож болно.

Дорнын философи (2-р хэсэг)

Өмнөх

• Тархи гэж юу вэ?

Ерөөс тархи гэж юу билээ? Хялбарчлаад хэлбэл тархи гэдэг бол мэдрэлийн эсүүдийн (нейрон) бөөгнөрөл бөгөөд тэдгээр мэдрэлийн эсүүд нь өөр хоорондоо сигнал дамжуулж, мэдээлэл боловсруулалт хийдэг төхөөрөмж юм. Тэгвэл энэ тархи хэмээх мэдээлэл боловсруулах төхөөрөмж л “би” гээчийн бодит төрх юм гэж үү?

Яг тийм гэж хэлмээр санагдавч, яг нарийн утгаараа түүнийг “зайлшгүй шаардлагатай нөхцөл” гэж ам гаръя гэхээр бас арай ч биш юм шиг сонин оргих вий.

Дорнын философи (1-р хэсэг)

Оршил

01

Дорнын философи “БИ”-гийн эрлээс эхэлсэн

• Яжнавалкья

Дорнын философи хэмээвээс мушгиран дошгирох эрчит мөрөн лугаа адил, яахан шамдаад ухаж эс ойлгому. Гэвчиг алив мөрөнг өгсүүлж хөөвөл гарцаагүй горхи болох адилаар, дорнын философи хэмээх аварга мөрөн ч мөн “эх урсгал” буй. Дорнын философийг барьж авахаар шийдсэн бол юун түрүүнд тэрхүү эх урсгалыг хөөн олж, тэндээс эхлэх нь зүй болой.

Дорнын философийн эх урсгал, түүний “анхны дусал” эртний Энэтхэгээс эхлэх бөлгөө.

Жолоодогч (номын хэсгээс)

... Лифтнээс буутал чанх баруун талд баарны хаалга байна. Гудамжнаас харахад мэдэгдэх юм байгаагүй ч доторх уур амьсгал нь санаснаас давгүй шүү. Ороод харвал баруун талын каунтерын ард нуруулаг бармен залуу их л тогтуун хоолойгоор
– Тавтай морил!
хэмээн инээмсэглэн угтаж байна.

Аз жаргалд хүргэх философи ー Хамгийн хүчирхэг Ницшегийн сургаал

Аз жаргалд хүргэх философи ー Хамгийн хүчирхэг Ницшегийн сургаал (3-р хэсэг)

Өмнөх

Цагаан философи бол “мөн чанар”-ыг тунгаадаг мэдлэгийн салбар

Багш:

За тэгэхээр философи гэж юу болохыг ойлгосон бол одоо “цагаан философи”-ийн талаар ярья. Үнэндээ цагаан философи бол дээр тайлбарласан тодорхойлолтын дагуух философийг хэлдэг юм.

Охин:

Нээрээ цагаан философийг та “философийн үндсэн урсгал” гэж хэл лүү?

Багш:

Мхн. Тэгээд цагаан философийг албан ёсоор “Мөн чанарын философи” ч гэдэг…

Охин:

Мөн чанар?

Аз жаргалд хүргэх философи ー Хамгийн хүчирхэг Ницшегийн сургаал (2-р хэсэг)

Өмнөх

“Цагаан философи” ба “хар философи”

Багш:

За тэгвэл ахиад философи гэж юу вэ гэсэн яриандаа ороход…, үнэндээ философийг ерөнхийлөн ангилбал хоёрхон төрөл л байдаг юм.

Охин:

Ямар хоёр төрөл вэ?

Багш:

Хялбарчлаад хэлбэл “цагаан философи”, “хар философи” гэсэн хоёр төрөл.

Аз жаргалд хүргэх философи ー Хамгийн хүчирхэг Ницшегийн сургаал (1-р хэсэг)

Философи гэж юу вэ? Юунд хэрэгтэй юм бэ?

Баруун тархи, Зүүн тархи

Аан тийм, сайн байна уу? Намайг Окан гэдэг (Уучлаарай, дэлгүүр хэсэж явлаа).

Хэдэн жилийн өмнө гэнэт толгой доторх бодлууд минь арилчихсан.

Гар утсан тархи - III бүлэг

Өмнөх - II бүлэг

III бүлэг ー Гар утас бидний хамгийн шинэ хар тамхи

Аль болох урт хугацаанд хүний анхаарлыг татъя гэвэл яах ёстой вэ? Хүний сэтгэлзүйн сул талыг ашиглахад л болно. Ахиухан шиг допамин шахаад өгчих.

Шон Паркер (Фэйсбүүкийн гүйцэтгэх захирал асан)

Харвардын их сургуулийн алдарт лекц "Шударга ёс"

Алдарт Харвардын их сургуулийн профессор, философич Майкл Санделийн алдарт хичээл "Шударга ёсыг" монгол хэл дээр хүргэж байна.