Үхэл яагаад, хэрхэн муу вэ?
Эхлээд ярилцах эргэлзээ бол үхэл яагаад, ямархуу байдлаар муу вэ. Яадаг ч бай, ихэнх хүмүүс “Үхэл бол муу (эсвэл үгүйдээ л хэрвээ үхэл үнэхээр төгсгөл байсан бол муу байх байсан)” гэж сэтгэлийнхээ угаас итгэдэг гэж би бодож байна.
4.
Өнөөдрийн өдрийн хоолон дээр Ганешагийн даалгаврыг санаад бага зэрэг үлдээж үзэв. Тэгтэл ердийн үед үдээс хойш нойрмоглох нь элбэг байдаг ч, энэ удаад тэгсэнгүй.
3.
Дараах өдрийн өглөө. Гал тогоондоо өглөөний цайгаа бэлдэж байтал том өрөөнөөс хоолой сонсогдов.
2.
- За ямар байв даа? Өчигдрийн даалгавар.
Ганеша хувцасны шкафны татуурга нээх зуур асуув. Миний өрөөний хувцасны шкафыг хэвтэрээ болгож ашиглахаар шийдсэн бололтой. Түүнд хэлмээр зүйлс уул овоо шиг их байсан боловч, юутай ч өчигдрийн даалгаврын талаар илтгэхээр шийдлээ. Мундаг!.
1.
- Нээрэнгээсээ яг биз?
Ганеша миний нүүр рүү өнгийн байж асуув.
- Танд дагаар орж буйг минь болгооно уу.
Айгаагүй, эргэлзээгүй гэвэл худал хэлсэн болох биз. Гэх үү дээ, эсрэгээрээ айдсаас өөр юм байгаагүй гэвэл үнэнд дүйнэ. Зааны толгой, цүдийсэн гэдэс, хүний юм дураараа авч хэрэглэж, идэж уухаас ч сийхгүй зан байдал, бурхан байтугай бурхны сүр жавхлангийн хэлтэрхий ч байхгүй энэ бурхан нэрт амьтанд намайг өөрчлөх дайны хүч байдаг л байгаа даа?
Энэ түүх тун хачирхалтай эхэлсэн юм.
- Хүүш! Бос гэм!
Танил биш хоолойн чимээгээр нүдээ нээсэн би нойрмог хүнд зовхио дөнгөж нээв үү үгүй юү нүдний алим аяганаасаа мултрах шахам цочирдон паниктав.
Юуу вээ энэ одоо?!
Дэрний дэргэд аймар амьтан сууж байна. Зааных шиг урт хамар. Хамрын угалзнаас ёрдойх 2 цагаан соёо (нэг соёо нь яагаад ч юм тэг дундуураа хугархай ч байх шиг). Тэгснээ түнтийсэн том гэдсээ 4 хөлнийхөө нэгээр илнэ.
Өчигдөрхөн дурлаад сүйд болоод байсан зүйлдээ маргааш ч бас дуртай байна гэсэн баталгаа байдаггүй. Бидний сэтгэл тухайн үеийнхээ эмоц хийгээд олны аясыг даган ханарахдаа даанч амархан. Тийм бол нэг мөр тэр мэт хувирамтгай барьцгүй ухамсар гээчийг орхиод, “далд ухамсар” эсвэл “дата” ашиглан ардчиллыг upgrade хийж болохгүй юу? Ийм нэгэн санаа сүүлийн үед олны анхаарлыг татаж байна. “Бодитоор хэрэгжиж чадвал сонгууль ч улстөрч ч хүртэл хэрэггүй болно” гэж тунхаглах Иеллийн Их Сургуулийн дэд профессор Нарита Юүсүкэтэй хийсэн, ардчиллын ирээдүйн тухай ярилцлагыг хүргэж байна.
Хэрхэн амьдрах ёстой вэ? “Эцэстээ бүгд үхнэ” гэдгийг ойлгосон хэн бүхэн энэ асуултын талаар нухацтай бодохоос өөр замгүй. Ямар зорилго тавих вэ? Зорилгодоо хэрхэн хүрэх вэ? Хичээнгүйлэн байж нухацтайгаар шийдэх асуудал. Хэрвээ үнэхээр үхэл гэдэг “төгсгөлийн цэг” мөн юм бол бид бүхэн нүдээ том гэгч нээгээд тэр бодит үнэнтэй халз нүүрэлдвээс зохино. Би ингэхэд хэн болох, амь заяагдсан энэ зуурдын хормыг хэрхэн ашиглаж буйгаа анзааран байж нүүрэлдвээс зохих биз ээ.
Йелийн их сургуулийн профессор Шелли Каган
“Үхэл гэж юу вэ?” Йелийн их сургуульд 23 жилийн турш олны таашаалыг хүртсэн алдарт лекц
Бид бүхэн юуны төлөө амьд явдаг юм бол? Эрт орой үхэх нь тодорхой байтал ихэнхдээ бид аль болох удаан амьдарчих гэж мөрөөснө. Гэвч, яагаад тэгтэл амьд явах гэдэг юм бол? Амьд явахын зорилго, амьдрахын утга учир, ямар нэг тиймэрхүү юм байдаг болов уу?
Бид бүхэн ердийн үед, хүнд чөлөөт хүсэл зориг байдаг, бүгд өөрийн хүсэл зоригоор аливааг үйлддэг гэж бодоцгоодог. Гэвч, үнэхээр тийм болов уу? гэх эргэлзээг судлаач Милграм дэвшүүлжээ. Энэ асуудлыг шинжлэхийн тулд Милграмын хийсэн туршилт буюу нийгмийн социологийн түүхэн дэхь магадгүй хамгийн алдартай туршилтыг энэ удаад сонирхуулъя. Кредит авахын төлөө их сургуулийн ерөнхий эрдмийн лекцүүдээс сэтгэл судлалыг сонгосон хүмүүс дунд лекцийн агуулгыг оргүй мартаж орхисон ч, яагаад ч юм зөвхөн энэ туршилтын тухай яриаг л санадаг гэх хүмүүс ч байх нь бий. За тэгэхээр туршилт руугаа оръё.
