Хүч – Нейтрино

Нейтроныг зөнд нь орхиход аяндаа зад үсэрч, электрон протон болон салж орхидог. Үүнийг Бэта задрал гэдэг.
Тэгвэл энэ Бэта задралыг нарийвчлан ажиглавал, байж боломгүй сонин асуудал үүсдэг байна.

Хүч – Их хүч

– Яагаад, атомын цөм гэсэн өчүүхэн орон зай дотор, нейтрон протонууд чихэлдээд байгаад байдаг юм бол?

Үүнийг эхэн үедээ
– Протон Нейтронууд, бэта задралын ачаар электроноор харилцаж тоглох (электрон солилцох хүч)
байдлаар хоорондоо холбогддог байх гэсэн онол яригдаж байсан боловч, энэ хүчийг бодитоор хэмжээд үзтэл, протон болон нейтроныг тогтоон барихад хэтэрхий сулдана гэдэг нь тогтоогджээ.

Хүч – Сул хүч

Тэгэхээр физикт үндсэн 4 хүч байдаг юм байна. Татах хүч, Цахилгаан соронзон хүч, Сул хүч, Их хүч.

Жирийн бид Татах хүч, Цахилгаан соронзон хүчний тухай бол ерөнхийдөө гадарладаг.

– Тэгвэл Сул хүч гэж юу вэ?

Хүч – дөрвөн хүч

Ингэхэд Хүч гэж ер нь хэдэн төрөл байдаг юм бол?
– За байз тоолоод үзье. Татах хүч, үрэлтийн хүч, даралтын хүч, төвөөс зугатах хүч, Архимедын хүч, Болдын хайрын хүч, Чингисийн морин цэргийн хүч, миний баруун гарын хүч... За больё, тоолж барахгүй юм байна.

Хүч

Хүч гэдэг нь, биетүүдийн хоорондох Харилцан үйлчлэл юм.

Энэ ертөнцийн бүхий л физик үзэгдлүүд, ямар нэгэн Хүчний нөлөөн дор явагдаж байдаг. Бөмбөг өнхөрөх ч, алим модноос унах ч, дэлхий эргэх ч, бүгд тийм.

Галилей Галилео

Хүнд жинтэй биет, хөнгөн жинтэй биет, бүгд ижилхэн хурдаар унадаг.


Өнгөц бодоод үзэхэд, хүнд нь илүү хурдан унамаар юм шиг санагдана...

Шинжлэх ухааны философи түүх (7р хэсэг)

өмнөх - 6. Няцаах арга дахь асуудал

7. Popper-ийн зөвшилцөл

Хүн төрөлхитөний хувьд, няцаалт ч найдвартай арга биш.

Хэн нэг нь туршилт хийж, ямар нэгэн онолтой харш үр дүнд хүрсэн байлаа гээд, тухайн онолын суурь нөхцлийг хангаагүй байсан байж ч мэдэх тул, онолыг алдаатай эсэх талаар дүгнэлт хийх боломжгүй.

Шинжлэх ухааны философи түүх (6р хэсэг)

өмнөх - 5. Няцаах арга

 

6. Няцаах арга дахь асуудал

– Хүмүүс бид, ажиглалтаар онолыг зөв гэж батлах боломжгүй ч, худлаа гэдгийг бол батлах боломжтой.

гэсэн Няцаах аргын ачаар хүн төрөлхитөн арай гэж орги хулхи шинжлэх ухааны дундуур шугам татаж чадлаа. 

Шинжлэх ухааны философи түүх (5р хэсэг)

өмнөх - 4. Логик гаргалгааны үзэл дэхь асуудал

5. Няцаах арга

Логик гаргалгааны зарчмаар шалгатал, ямар ч шинжлэх ухааны онол нь "үндэслэлгүй уран фантаз" дээр тулгуурладаг болох нь илрэв.

Шинжлэх ухааны философи түүх (4р хэсэг)

өмнөх - 3. Логик гаргалгааны үзэл

4. Логик гаргалгааны үзэл дэх асуудал

Юу гээч нь болчоо вээ?
Логик гаргалгааны зарчмаар нарийвчлан асуудалд хандвал, харьцангуйн онол нь байна уу, квант онол нь байна уу, бүгд хулхи онолд тооцогдон хоосон яриа болох аж. 

Шинжлэх ухааны философи түүх (3р хэсэг)

өмнөх - 2. Индукцын арга дахь асуудал

3. Логик гаргалгааны үзэл

Веннийн бүлгэм, хулхи болон орги шинжлэх ухааны дундуур татах зааг шугам болгож Логик гаргалгааны үзэл (Logical positivism) гээчийг дэвшүүлэв. Тэдний санааг энгийнээр тайлбарлавал

– Харахад хичнээн адармаатай толгой эргүүлсэн онол байлаа ч, эцсийн эцэст бүх яриа "А бол В юм" гэх мэтийн богинохон өгүүлбэрүүдээс бүтсэн байдаг. 

Шинжлэх ухааны философи түүх (2р хэсэг)

Өмнөх - 1. Индукцын арга

2. Индукцын арга дахь асуудал

Гэвч баярлах эрт ажээ. Цагийн урсгалд индукцын арганд тулгуурласан "Шинжлэх ухаан" нь олон тооны дутагдалтай болох нь илэрч эхлэв.

Юу гэхээр инукцын аргаар бол "Онолыг бататгах факт олон байвал, шинжлэх ухаанлаг онолд тооцогдох" учиртай боловч эсрэгээр нь хэлбэл
- Ямар ч хүчиндмэл хулхи онол бай, тодорхой хэмжээний мэдээлэл цуглуулж чадах л юм бол шинжлэх ухааны босгыг давчих юм.

Шинжлэх ухааны философи түүх (1р хэсэг)

- Энэ чинь шинжлэх ухаанаар батлагдчихсан.

гээд хэлчхэд л өнөө цагт олон хүн дуугаа хураан хүлээн зөвшөөрдөг болж.

Гэтэл ерөөс шинжлэх ухаан гэж юу вэ? Юуг шинжлэх ухаан, юуг шинжлэх ухаан биш гэж заагладаг юм бэ?

Хүн төрөлхитөний хувьд энэхүү зааг шугам хэрхэвч анхнаасаа илэрхий ойлгомжтой байсангүй.

Энэ удаад шинжлэх ухааны зааг тогтоолтын асуудлын түүхэн өрнөлийг хялбаршуулсан байдлаар хүүрнэж өгье.

1. Индукцийн арга

1600-аад оны үед Английн Francis Bacon-ы дэвшүүлсэн "Шинжлэх ухааны тухай үзэл" юм.
Товчхон тайлбарлавал:
- Бодит факт нэг бүрийг цуглуулаад, бүгдэд нь байх нийтлэг хамаарлыг олж илрүүлээд, түүнээсээ хэзээд үнэн гэсэн ерөнхий дүрэм, шинж чанарыг мөрдлөг болгон гаргах
тухай санаа.

Хиймэл амьдрал (2р хэсэг)

Өмнөх – Хиймэл амьдрал (1р хэсэг)

2012он.

Хийх юмгүй уйдсан би DELL фирмийн компьютер худалдан авч, "Тиерра"-гаас будаа идэн өөрийгөө хувьлагч програм зохиов. Өнөө цагийн компьютерийн хурд хүч, санах ой сайжирсныг ч хэлэх үү, тэд төсөөлшгүй хурдтайгаар хувьсан хөгжиж байв.

Надад тунчиг зугаатай байлаа...

...Нэг мэдэх нь ээ тэд оюун ухааныг гартаа оруулжээ.

Хиймэл амьдрал (1р хэсэг)

1987он. 

Биологийн хувьслын онолч эрдэмтэн Томас Рей (буюу Том) Тошиба фирмийн компьютер худалдан авч, оюутан байхдаа санааг нь бодож олсон өөрийгөө хувилагч програм зохиох ажилдаа оров. Үр дүнд нь хиймэл амьдралын загварчилсан систем болох алдарт "Тиерра" мэдэлж, эгшин зуур бүх дэлхийн анхааралд өртлөө.

Араар тавих

Араар тавих гэхээр юу юугүй л зугаа цэнгэл, завхайрал, садар самуун төсөөлөгддөг үү?

Энэ бол гүзээлзгэнэ гэхээр жимс санаанд ордогтой адил, хувь хүний өнгөц сэтгэгдэл төдий л зүйл. Үнэндээ бол гүзээлзгэнэ чинь жимс биш ногоо юм.

Бид иймэрхүү асуудалд зөвхөн сэтгэлийн хөөрлөөр ханддаг буюу бодит байдлыг мэдэхээс үргэлж зугтааж байдаг.

Тюрин тест

Хиймэл оюун гэхээр "Оюун ухаант машин" санаанд буудаг. Тэгвэл "Оюун ухаан" гэж яг юу вэ?

Алан Тюрин-г өнөөгийн бидний хэрэглэдэг компьютерийн онолын загварыг бодож олсноор нь хүмүүс мэддэг.

Тэгвэл Тюрин компьютерийг оюун ухаантай эсэхийг шалгах "Тюрин тест" гээчийг бас дэвшүүлж байжээ.

Тэр нь нэг иймэрхүү.

Гаж дон

Японд хүүхэлдэйн порно үзэж таашаал авдаг хүмүүс олон бий. Мань мэтийн нүдээр харвал тэрэн шиг хөгийн юм гэж юу байхав.

- Юу вэээ?? Ийм тэнэг юмнаас яаж кайф авахын бэ? Шал хоосон зураг л байна шдээ.. утгагүй юм...

Уул нь бол иймэхрүү юманд гайхаад байх шаардлага ерөөс үгүй юм. Юу гэвэл эцсийн эцэст энэ чинь "тархин дах нөхцөлт рефлекс" төдий л зүйл юм шүү дээ.

Frame Problem буюу Хүрээний асуудал

Frame Problem гэдэг нь анх 1969 онд John McCarthy болон Patrick J. Hayes нарын өргөн дэвшүүлсэн хиймэл оюуны салбар дахь хамгийн том асуудал юм. Монгол хэл дээр уншиж сонссон зүйл үгүй тул Хүрээний асуудал хэмээн дур мэдэн махчлав.

Хүрээний асуудал гэгчийг тайлбарладаг ийм нэг түгээмэл жишээ байдаг.

Англид болж буй үймээн

2011 онд болсон Лондоны үймээний талаарх блог тэмдэглэлээс.

Лондон хавиар болж өнгөрсөн дээрх шоунаас 7 хоног өнгөрч байж, тэр даваа гаригт чухам юу болсон талаар бага сага ойлгож авсан талаараа энд хуваалцъя гэж бодлоо.

Тэр өдөр чухам юу болов?