Өөрөөсөө ангижрах

Хүн төрөлхтөн ухамсраасаа тасарч, өөрийгөө давах арга зам олныг нээж иржээ. Зарим нь бясалгал үйлдэж, зарим нь мансууран донтож, зарим нь бүр ховсдуулсан мэт дэвхцэнэ (rave).

Гэхдээ аль ч аргыг хэрэглэсэн бай, ухамсарын шилжилтийг биеэр үзсэн хүмүүс харилцан төстэй зүйл мэдэрсэнээ ярьдаг.

– Ариуссан..., хөндийрсөн..., хөнгөрсөн...

гэх мэт, ямар нэгэн байдлаар өргөгдсөн юм шиг мэдрэмж тэнд байдаг бололтой юм.

Радиаци

Ойролцоогоор 100–аад жилийн өмнө Оросын анагаахын эрдэмтэн Аничков, "туулайнд өндөг идүүлэх" туршилт хийж үзэж гэнэ.

Тэгтэл үр дүнд нь өндөг идсэн туулайн Холестериний хэмжээ огцом өсөв.
– Аанхаа, тийм бий вий
гэж Аничков бодов.

Өндөр секунд

Бидэнд, мэдчихмээр ойрхон мөртлөө мэддэггүй зүйл бишгүй олон.
Энэ жил бол олимптой жил буюу өндөр жил. Энэ нь нарны тооллын системийн бутархай хэсгийг нийлүүлж байгаад, энэ жилд 1 өдөр болгон нялзааж орхисон учраас юм.

Баруун зүүн тархи (TED)

Холбоотой – Баруун зүүн тархи

Тархи судлаач эрдэмтэн Jill Taylor хүний жинхэнэ тархийг гаргаж үзүүлэн тайлбарлаж байна.

Баруун зүүн тархи

Тархи судлаач эрдэмтэн Jill Bolte Taylor хатагтайн тархинд цус харваж, мэргэжлийн хүний хувьд тархийг дотроос нь судлах ховорхон "аз завшаантай" учирчээ.

БӨӨМ vs ДОЛГИОН – Final

Өмнөх – БӨӨМ vs ДОЛГИОН – Гэрэл бол БӨӨМ

– Интерференцийн туршилтаар бол, Гэрэл нь ДОЛГИОН мөн.
– Фотоэлектрикийн туршилтаар бол, Гэрэл нь БӨӨМ мөн.
Ийнхүү хэрүүл сунжирах тийшээгээ хандав.

БӨӨМ vs ДОЛГИОН – Гэрэл бол БӨӨМ

Өмнөх – БӨӨМ vs ДОЛГИОН – Гэрэл бол ДОЛГИОН

Young–ийн Интерференцийн туршилтаар "Гэрэл нь ДОЛГИОН" болох нь батлагдав.
Цаашлуулаад, James Clerk Maxwell
– Гэрэл нь, цахилгаан соронзон долгион юм
гэсэн онол шинээр боловсруулж, уг онолынхоо зөвтгөлийг туршилтаар баталсан тул үүнээс цааш нэгэнт хэрүүл өрнөх боломжгүй болжээ.

БӨӨМ vs ДОЛГИОН – Гэрэл бол ДОЛГИОН

Өмнөх – БӨӨМ vs ДОЛГИОН

– Гэрэл гэж БӨӨМ үү? Эсвэл ДОЛГИОН уу?
гэдэг асуулт, үнэндээ бүр дээр үеэс, Ньютоны үеэс (1600–аад он) яригдаж ирсэн мэтгэлцээн юм.

БӨӨМ vs ДОЛГИОН

– Гэрэл гэж БӨӨМ үү? Эсвэл ДОЛГИОН уу?

Квант физикчээс ингэж асуувал
– Гэрэл бол БӨӨМ ч мөн, ДОЛГИОН ч мөн гэж
хариулах вий.

Ялах тактик

- 20 ширхэг спагетти гоймонгоор хэр өндөр цамхаг барьж чадах вэ?
Цагийн хязгаар 18 минут. Цаасан скоч ашиглаж болно. Хамгийн сүүлд орой дээр нь Marshmallow (picnic-ийн хөөсөн чихэр) нэгийг хатгаж чадвал барианд орно.

Нүд

Эрт цагт Дарвин ингэж шаналсан гэдэг.
– Яагаад, нүд шиг ээдрээтэй нарийн бүтэц байгалийн шалгаралаас төрсөн юм бол?
Үүнээс илүү үл авцалдал гэж үгүй мэт.

Феромон – хүнийг удирдагч

Хэсэг эрдэмтэд буу халж суув.
– Ингэхэд яагаад хулганууд сарын тэмдэгийн мөчлөгөө өөр хоорондоо зэрэгцүүлээд байгаа юм шиг харагдаад байна аа?

Гэтэл тохиолдолоор дэргэд нь сууж байсан нэгэн оюутан охин юу юугүй хушуу дүрэв.
– Мэддэггүй юм уу? эмэгтэй хүмүүс ч бас тэгдэг шдээ.

Мөрөөдлийн эрчим хүч

Фотосинтез буюу Гэрэл нийлэгжүүлэлт гэж 10 жилдээ сонсож байсан л байлгүй.
Бараг бүх ургамал нэртэнгүүд үүнийг чаддаг энэ системийг хүн төрөлхитөн саяханыг болтол мэддэг ч гүй байж.

Мацаг барьсан тэмдэглэл

Холбоотой – Мацаг барьж эрүүлжих нь

Энэ бол миний хувиараа 7 хоног мацаг барьсан тухай тэмдэглэл юм. Гэхдээ би огтхон ч бясалгал юмуу иог хийх зорилгоор мацаг бариагүй, зөвхөн биеэ цэвэрлэх эмчилгээ гэдэг утгаар мацаг барьсан болно.

Мацаг барьж эрүүлжих нь

Хүн, идэхгүй бол өлсөөд үхчихнэ. Гэхдээ бас хэт их идвэл өвчин болно.

– Тэгвэл хэсэг мацаг барьж үзвэл ямар вэ?

Гарт баригдах аз жаргал (2р хэсэг)

Өмнөх – Гарт баригдах аз жаргал

Аз жаргал, итгэл сэтгэлийг мэдрүүлэгч Oxytocin.
Гэвч түүний сөрөг талыг ил болгосон нэгэн туршилт саяхан хийгдэжээ. Түүгээр, туршилтанд оролцогчидын Үндсэрхэг үзэл (ethnocentrism) –ийн хандлага ихэссэн байна.

Гарт баригдах аз жаргал

Английн нэгэн тосгонд хурим болж байна. Хажуугаар нь нэгэн туршилт хийгдэх төлөвтэй, цус шинжлэх аппарат, ялгах төхөөрөмж зэргийг зөөн суурьлуулна.

iPS эс – таныг танаас бүтээнэ

Энэ жилийн Анагаахын (Биологи?) Нобелийн шагналтнаар, iPS эс–ийг нээсэн Япон эрдэмтэн Яманака Шиня тодорсон билээ.

Чинээлгийг хэмжиж болох уу?

Өнөө үед улсын сүр хүчийг илтгэх хамгийн чухал тоо бол ДНБ.
Энэ тоогоор, өнөө цагийн дэлхийн хамгийн хүчирхэг төр бол Америк, түүний хойноос шинээр цойлон гарч ирж буй Хятад, 10-20 жилийн өмнөх ДНБ-ий төвшиндөө л яваа Япон гээд үргэлжлэх юм.

Цагт нь тулгадаг танил зан

– Зуны даалгаварыг 8/30нд эхлэх...
– Шалгалтын өмнө нойргүй хонох...
– Хурлын өмнө илтгэл бэлэн болох...
Үнэхээр кайфтай шүү. Уул нь бол зөвхөн Монгол зан биш л дээ, хаа газрын хүмүүст байдаг л зүйл.

Үгэн тоглоом

– Би бол хүн
гэж та өөрийгөө боддог уу? Тийм бол тэр үндэслэлээ үзүүлээдэх.

Инструментализм

"Онол, зарчим, энэ бүгд нь яв цав бөгөөд дотоод зөрчилгүй байсан ч, тэднийг бүгдгийг таамаглал гэж үзэх нь зүйтэй. Эд бүгд бол Багаж юм. Бусад бүхий л багажнуудын адилаар, тэдний үнэ цэнэ нь тэдний дотор бус, тэднийг хэрэглэсэний дараах үр дүн болон бүтээмжинд оршино."

John Dewey

Засгийн газрын бонд

Английн алдарт Economics сэтгүүл Ардчилсан тогтолцоог
– Ёроол нь хясаанд идэгдэж, жинд нь суун живж буй хөлөг онгоцтой
зүйрлэж байна.